Απολύμανση νερού

Μέσα στη μεγάλη γκάμα των απολυμάνσεων, εξέχουσα θέση κατέχει η απολύμανση νερού. Το νερό που προορίζεται να καταναλωθεί από ανθρώπους με οποιοδήποτε τρόπο, πρέπει οπωσδήποτε να έχει απολυμανθεί για να είναι απαλλαγμένο από επιβλαβείς για την υγεία μικροοργανισμούς τους λεγόμενους παθογόνους μικροοργανισμούς. Θα πρέπει βέβαια να διευκρινίσουμε τη διαφορά μεταξύ απολύμανσης και αποστείρωσης. Απολύμανση είναι η καταστροφή μόνο των παθογόνων μικροοργανισμών που υπάρχουν στο νερό, ενώ αποστείρωση είναι η καταστροφή όλων των ζωντανών οργανισμών σε αυτό.

Τα πεδία στα οποία εφαρμόζεται η απολύμανση νερού είναι, το δίκτυο του πόσιμου νερού, οι πισίνες, το κύκλωμα νερού των ψυκτικών εγκαταστάσεων (για την καταπολέμηση της λεγιονέλας), οι μονάδες εμφιάλωσης νερού, η βιομηχανία τροφίμων και ποτών, η φαρμακευτική βιομηχανία, η βιομηχανία καλλυντικών, τα νοσοκομεία, τα χειρουργεία, οι ιχθυοκαλλιέργειες (μονάδες διατήρησης γόνου) κ.α. Σε όλα τα παραπάνω πεδία απαιτείται να λαμβάνονται μέτρα και να χρησιμοποιούνται μέθοδοι απολύμανσης νερού για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας, δεδομένου ότι το νερό είναι το πιο ζωτικό αγαθό για τον άνθρωπο αλλά και το πιο ευαίσθητο στη μόλυνση.

Μέθοδοι απολύμανσης πόσιμου νερού

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι απολύμανσης του νερού που χρησιμοποιούνται σήμερα, και που είτε λειτουργούν ως αυτοτελείς, είτε συνδυάζονται με άλλες και παρατίθενται ακολούθως:

• Βράσιμο του νερού: Είναι η πιο παλιά και απλή μέθοδος απολύμανσης του νερού αλλά και εξαιρετικά αποτελεσματική και ακίνδυνη. Ο έντονος βρασμός του νερού για μερικά λεπτά σκοτώνει όλους τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Το μόνο πρόβλημα είναι η αλλοίωση της γεύσης του λόγω μεταβολής του ph. Είναι μέθοδος έκτακτης ανάγκης.
• Βάμμα ιωδίου: Είναι επίσης μια μέθοδος έκτακτης ανάγκης για απολύμανση του νερού, αλλά και εξαιρετικά αποτελεσματική. Η δοσολογία απολύμανσης είναι 5 σταγόνες ανά λίτρο νερού. Ο ελαφρός χρωματισμός του νερού από το ιώδιο όμως αποτρέπει τη χρήση αυτής της μεθόδου.
• Χλώριο: Πολύ αποτελεσματική ως μέθοδος απολύμανσης νερού με την πιο ισχυρή απολυμαντική δράση. Η χλωρίωση λειτουργεί αυτοτελώς. Έχει πιο έντονη οσμή όμως και συνίσταται ιδιαίτερη προσοχή όμως σε περιπτώσεις αναπνευστικού προβλήματος.
• Βρώμιο: Το βρώμιο έχει την αποτελεσματικότητα του χλωρίου στην απολύμανση του νερού και λόγω της μικρότερης ποσότητας χλωρίου που περιέχει, δεν αφήνει αυτή την έντονη οσμή οπότε είναι κατάλληλο για κλειστούς χώρους. Το κόστος του όμως είναι το βασικό του μειονέκτημα.
• Ηλεκτρόλυση: Είναι η μέθοδος απολύμανσης του νερού κατά την οποία παράγεται χλώριο από αλάτι μέσω ειδικών ηλεκτροδίων. Είναι αποτελεσματικό όπως το ελεύθερο χλώριο και επειδή προκύπτει από αλάτι είναι πιο φιλικό από το βιομηχανικό χλώριο. Το κόστος κτήσης του εξοπλισμού ήταν πρόβλημα μέχρι τώρα αλλά με τη μείωση της τιμής των ηλεκτροδίων, αρχίζει να κατακτά την αγορά όλο και περισσότερο.
• Υπεριώδης ακτινοβολία UV: Είναι μια μέθοδος απολύμανσης του νερού που η δράση της είναι όχι η καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών αλλά η αδρανοποίηση της αναπαραγωγικής τους ικανότητας, δρώντας στο DNA τους. Επειδή η μέθοδος αυτή από μόνη της δεν έχει πλήρη απολυμαντική δράση, χρησιμοποιείται μόνο ως συμπληρωματική σε συνδυασμό με χλώριο ή βρώμιο, για μείωση της ποσότητας των παραπάνω στο νερό.
• Ιονισμός: Είναι η καταπολέμηση των βλαβερών μικροοργανισμών του νερού με τη χρήση ανόργανων μεταλλικών ουσιών, ιόντα αργύρου και χαλκού. Είναι συμπληρωματική μέθοδος απολύμανσης του νερού, για περιορισμό της ποσότητας του χλωρίου σε αυτό.
• Οζονισμός (Ο3): Το όζον είναι εξίσου αποτελεσματικό με το χλώριο στους παθογόνους μικροοργανισμούς μέσα στο νερό αλλά επειδή δεν έχει υπολειμματική δράση, ο οζονισμός χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική μέθοδος απολύμανσης του νερού για μείωση της παρουσίας του χλωρίου. Είναι μια ιδιαίτερα δαπανηρή μέθοδος και επιπλέον χρειάζεται ειδικό χώρο, ειδικό εξοπλισμό και πολύ καλή συντήρηση, θέματα που έχουν περιορίσει τη χρήση της μεθόδου αυτής για απολύμανση του νερού.